Ngày xưa, có một gia đình nọ, dù hai vợ chồng đã ngoài bốn mươi tuổi nhưng vẫn chưa có con. Điều đó khiến họ rất buồn.
Một hôm, hai vợ chồng bàn nhau chuẩn bị lễ vật rồi đến một ngôi tháp để cầu xin có con. Họ khấn rằng:
– Chúng con kính xin thần linh ban cho một đứa con, dù là gái hay không xinh đẹp cũng được, miễn là có con cho vui cửa vui nhà.
Ít lâu sau, người vợ bỗng có dấu hiệu mang thai. Hai vợ chồng rất vui mừng, ngày đêm mong đợi con mình chào đời. Họ hy vọng đứa bé sẽ thật xinh đẹp và thông minh.
Nhưng thật lạ, đã mười tháng trôi qua mà em bé vẫn chưa ra đời. Rồi hai năm, ba năm trôi qua, hai vợ chồng ngày càng lo lắng. Cuối cùng, người vợ cũng hạ sinh một bé gái, nhưng bé chỉ nhỏ bằng ngón tay út.
Họ đặt tên con là Ka Điêng. Dù thương con, nhưng vì bé quá nhỏ bé nên họ ít đi thăm bà con hàng xóm, cảm thấy buồn tủi. Thời gian trôi qua, Ka Điêng lớn lên nhưng vẫn nhỏ như vậy. Tuy nhiên, bé biết đi, biết nói như bao người khác.
Nỗi buồn của hai vợ chồng ngày càng lớn. Một hôm, họ bàn với nhau tìm cách bỏ con vào rừng. Người cha dù thương con nhưng nghĩ không còn cách nào khác. Đêm ấy, ông chuẩn bị cơm, gạo, mắm muối đủ dùng một tháng.
Sáng hôm sau, ông bế Ka Điêng vào rừng sâu, vừa đi vừa gạt nước mắt. Đến nơi, ông chặt cây làm một căn chòi nhỏ cho con. Khi xong xuôi, hai cha con ngồi ăn cơm. Ka Điêng thấy cha rơi nước mắt liền hỏi:
– Cha ơi, sao cha khóc? Cha có sợ thú rừng không?
Người cha nhìn con, nghẹn ngào nói:
– Cha không sợ thú rừng, nhưng cha rất buồn. Con sinh ra đã mười sáu năm, nhưng không được như những đứa trẻ khác. Cha mẹ đã rất yêu thương và chăm sóc con, nhưng bây giờ không còn cách nào hơn. Cha dựng cho con cái chòi này, con có thể trồng dưa để sống qua ngày. Thỉnh thoảng cha sẽ đến thăm con. Cha mong con luôn được bình an.
Nghe cha nói, Ka Điêng cũng rưng rưng nước mắt. Rồi hai cha con bịn rịn chia tay…
***
Từ khi đưa con gái vào rừng sâu, thỉnh thoảng cha của Ka Điêng lại ghé thăm và giúp nàng chăm sóc rẫy dưa hấu. Ngày qua ngày, Ka Điêng vẫn sống bình yên, chăm chỉ làm rẫy, và vườn dưa của nàng ngày càng xanh tốt, ra hoa kết trái.
Một hôm, có một hoàng tử dẫn đoàn quân vào rừng đi săn. Khi trở về, họ tình cờ đi ngang qua rẫy dưa của Ka Điêng. Nhìn thấy giữa khu rừng sâu có một rẫy dưa hấu xanh tươi, mọi người vô cùng ngạc nhiên và thắc mắc ai là chủ nhân của nó. Vì quá khát, đoàn quân xin phép hoàng tử cho vào hái dưa ăn. Hoàng tử nghe vậy liền tự mình vào xem.
Nhìn những trái dưa căng tròn, hoàng tử rất bất ngờ. Nhưng vì chưa thấy chủ rẫy đâu, chàng còn chần chừ chưa dám hái. Sau đó, hoàng tử quyết định hái thử một trái, bổ ra và nếm thử. Quả dưa ngọt lịm, nhiều nước, chỉ mới ăn nửa trái mà hoàng tử đã thấy no. Chàng để lại nửa trái còn lại rồi rời đi.
Sau khi đoàn quân đi khỏi, Ka Điêng từ chỗ nấp bước ra. Nàng thấy nửa trái dưa còn tươi ngon thì tiếc rẻ, bèn nhặt lên ăn hết.
Kể từ lúc ấy, Ka Điêng cảm thấy cơ thể mình khác lạ. Không bao lâu sau, nàng biết mình đã mang thai.
Một năm trôi qua, Ka Điêng sinh ra một bé trai rất khôi ngô, tuấn tú. Từ đó, nàng không còn cô đơn nữa. Dù không biết cha của đứa bé là ai, nàng vẫn hạnh phúc khi có con bên mình.
Thời gian thấm thoát trôi qua. Hơn một năm sau, hoàng tử lại dẫn quân vào rừng săn bắn. Khi đi ngang qua rẫy dưa năm trước, bỗng chàng nghe thấy tiếng hát ru con da diết, vừa buồn vừa ngọt ngào. Hoàng tử tò mò định ghé vào xem, nhưng trời đã sắp tối, khiến chàng chần chừ. Tuy nhiên, tiếng hát cứ vang lên làm lòng hoàng tử bồi hồi, nên chàng quyết định ở lại để tìm hiểu xem ai đang hát.
Ka Điêng vừa nhìn thấy một chàng trai tuấn tú đang tiến về phía mình thì hoảng hốt, vội vàng chạy đi trốn, để lại đứa bé nằm trên nôi. Hoàng tử bước vào chòi tranh, thấy em bé đáng yêu liền cảm thấy có một sự gắn kết lạ kỳ. Chàng cúi xuống bế đứa bé lên, nhẹ nhàng hôn lên trán nó.
Hoàng tử bế bé đi quanh chòi, tìm xem mẹ đứa trẻ là ai nhưng không thấy ai cả. Lúc này, trời đã tối hẳn. Ka Điêng nấp một góc, nhìn thấy cảnh ấy, lòng rối bời. Nàng định chạy ra giành lại con nhưng rồi lại ngập ngừng, vì sợ người lạ nhìn thấy mình. Nhưng càng nhìn hoàng tử, nàng càng ngạc nhiên – gương mặt của con nàng giống chàng như hai giọt nước!
Đang miên man suy nghĩ, bỗng đứa bé khóc ré lên. Ka Điêng giật mình, vội cất tiếng:
– Xin người hãy đặt con tôi lại trong nôi, và xin rời khỏi chòi tranh nhỏ bé này.
Hoàng tử nghe thấy giọng nói liền đưa mắt tìm quanh, nhưng vẫn chẳng thấy ai. Chàng liền cất tiếng:
– Hỡi người mẹ của đứa bé đáng yêu này, hãy cho ta thấy mặt nàng, dù chỉ một chút. Nếu nàng từ chối, ta sẽ ở lại đây suốt đêm nay và ngày mai sẽ đưa bé đi cùng ta.
Nghe vậy, Ka Điêng đành từ chỗ nấp bước ra. Hoàng tử sững sờ khi thấy nàng là một cô gái nhỏ bé nhưng lại là mẹ của một đứa trẻ trông khôi ngô như thế.
Sau một lúc suy nghĩ, hoàng tử nói:
– Ta đã quyết rồi! Dù có khó khăn thế nào, ta cũng muốn cùng nàng và con sống bên nhau. Đây có lẽ là duyên số trời định.
Cảm động trước tấm lòng chân thành của hoàng tử, Ka Điêng đồng ý. Từ đó, hai người trở thành vợ chồng và sống hạnh phúc bên nhau.
***
Chuyện hoàng tử lấy một cô vợ nhỏ bé nhanh chóng đến tai vua cha, hoàng hậu và hai người anh của chàng.
Một ngày nọ, hai người anh đến gặp vua và nói:
– Thưa phụ vương, em trai chúng con đã bị một yêu quái biến thành người mê hoặc. Nếu không ngăn cản, có khi sau này nó sẽ làm hại cả hoàng tộc!
Nhà vua nghe vậy thì cũng thấy lo lắng. Sau khi suy nghĩ, vua gọi cả ba hoàng tử đến và ra lệnh:
– Trong vòng bảy ngày, các con phải đưa vợ mình đến ra mắt ta và mang theo lễ vật. Mỗi nàng dâu phải dâng lên một bộ quần áo đầy đủ hia mũ, áo quần cùng với bánh trái. Ai khiến ta hài lòng thì sẽ được nhường ngôi. Còn nếu ai không làm được, ta sẽ xử phạt nghiêm khắc!
Hoàng tử út nghe xong lệnh vua thì vô cùng lo lắng. Chàng không biết làm sao, trong lòng rối bời, chẳng muốn quay về chòi tranh. Nhưng rồi nhớ đến vợ con, chàng đành quay gót trở về.
Thấy chồng có vẻ buồn bã, Ka Điêng nhẹ nhàng hỏi:
– Chàng sao vậy? Có chuyện gì không vui ư?
Hoàng tử thở dài kể lại mọi chuyện. Nghe xong, Ka Điêng chỉ cười dịu dàng và nói:
– Chàng đừng lo, em sẽ lo liệu mọi thứ.
Hoàng tử vẫn chưa yên tâm, vì thấy vợ chẳng chuẩn bị gì cả. Chàng ngày càng lo lắng hơn khi ngày hẹn đã đến gần. Nhưng Ka Điêng chỉ cười mà không nói gì.
Đến ngày đi trình diện vua, hoàng tử hoang mang lắm. Chàng định lên tiếng hỏi vợ thì bỗng chốc trước mắt chàng xuất hiện một cô gái vô cùng xinh đẹp, rạng rỡ như tiên nữ. Chàng ngỡ ngàng nhìn nàng.
Ka Điêng mỉm cười và nói:
– Chàng không nhận ra em sao? Em chính là Ka Điêng, vợ của chàng đây! Bây giờ chúng ta hãy lên đường về hoàng cung thôi!
***
Lúc này, hoàng tử út không quá ngạc nhiên, nhưng chàng vô cùng vui sướng. Hai vợ chồng nhanh chóng chuẩn bị lễ vật và hành trang để lên đường về kinh đô.
Tại hoàng cung, nhà vua và hoàng hậu ngồi trên ngai vàng, xung quanh là các quan văn võ. Nhà vua lần lượt cho gọi các hoàng tử cùng vợ của họ vào dâng lễ.
Trước tiên là vợ chồng hoàng tử cả, rồi đến vợ chồng hoàng tử thứ hai. Cả hai đôi vợ chồng đều dâng lên áo mũ, quà bánh. Nhưng nhà vua và hoàng hậu xem qua thì không hài lòng. Quà bánh cũng chỉ là những thứ bình thường, không có gì đặc biệt. Còn áo mũ thì không cái nào vừa với nhà vua cả.
Đến lượt hoàng tử út, khi vừa nhìn thấy vợ chàng, mọi người trong cung đều trầm trồ kinh ngạc. Nhà vua và hoàng hậu sững sờ vì nàng Ka Điêng xinh đẹp như tiên nữ giáng trần.
Khi nàng dâng quà bánh, vừa mở ra, mùi thơm đã lan tỏa khắp cung điện. Nhà vua và hoàng hậu nếm thử thì thấy vô cùng ngon miệng. Tiếp đến, nàng dâng lên một bộ cẩm bào tuyệt đẹp, được làm từ những viên trân châu và mã não quý giá. Nhà vua thử mặc vào thì vừa vặn như thể được may riêng cho mình.
Nhà vua rất hài lòng, liền hỏi nàng:
– Con có thể cho ta biết tên và ý nghĩa của hai loại bánh này không?
Nàng Ka Điêng nhẹ nhàng thưa:
– Muôn tâu phụ hoàng và mẫu hậu, bánh tròn màu đỏ gọi là Sakaya, được làm từ trứng gà và đường, chưng cách thủy. Nó tượng trưng cho mặt trời, thể hiện uy nghiêm của phụ hoàng. Còn loại bánh làm từ nếp hương, có nhân đậu bên trong, tên là Pay Nung, tượng trưng cho mặt đất, thể hiện sự dịu dàng của mẫu hậu. Hai loại bánh này là tấm lòng hiếu kính của con dâng lên bậc sinh thành.
Nghe nàng nói xong, nhà vua và hoàng hậu vô cùng cảm động. Nhà vua vui vẻ phán:
– Ta đã già yếu, cần truyền ngôi cho người xứng đáng. Hoàng tử út là người trung hậu, nghĩa khí, là tấm gương sáng cho muôn dân. Vậy từ nay, trẫm truyền ngôi cho hoàng tử út! Còn hai loại bánh Sakaya và Pay Nung cũng sẽ được lưu truyền rộng rãi, để mỗi khi cầu hôn hoặc cúng giỗ tổ tiên, mọi người đều dùng đến.
Nói xong, nhà vua bãi triều. Ngày hôm sau, triều đình mở đại lễ tôn hoàng tử út lên làm vua, còn nàng Ka Điêng trở thành hoàng hậu.
Dân chúng trong vùng nghe tin vui mừng khôn xiết, ai nấy đều mở hội ăn mừng vị tân vương và hoàng hậu hiền đức. Còn hai người anh và hai chị dâu vì xấu hổ nên lặng lẽ rời đi.
Bài viết được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau và đã qua chỉnh sửa chính tả, biên tập lại để đảm bảo nội dung rõ ràng, dễ hiểu hơn.
