Xưa kia, có một em bé ở đợ chăn trâu cho nhà giàu. Đàn trâu nhà này đông lắm, không ai cho em chăn chung. Quanh năm, em phải một mình chăn riêng đàn trâu, giữa chốn rừng hoang, đồng vắng 🏞️. Chẳng có ai trò chuyện. Đến bữa, tuy nắm cơm ít ỏi, em cũng bẻ đôi, vãi ra cho lũ chim ăn cho vui 🐦.
Một hôm, em bé ngồi trong bóng cây trú nắng, gió thổi mát quá, em ngủ quên. Đến lúc thức dậy, đàn trâu đã đi mất. Lo mất trâu, sợ chủ đánh, em liền theo bờ sông ngược lên tìm. Đến khúc sông, nơi nước xoáy tròn như chong chóng, hai bên bờ có nhiều cây lạ, hoa thơm, cỏ non tươi tốt, em gặp lại đàn trâu. Trưa hôm đó, nóng quá, em xuống sông tắm. Có một con rùa bị hòn đá to đè lên một chân. Em bé thương rùa, vần hòn đá cứu sống nó 🐢. Từ đó, hôm nào em cũng đuổi trâu đến đấy vì cây cỏ ở đó tươi tốt bốn mùa.
Ngày tháng trôi qua, đàn trâu đã tăng gấp đôi. Em bé trở thành chàng trai khỏe mạnh. Một hôm, khi đang ngồi dưới bóng cây, vãi cơm cho chim ăn, chàng nghe gió thổi ào ào, cỏ cây bốn bên ngã rạp. Nhìn lên trời, chàng thấy ba chị em cô tiên vạch mây bay xuống. Ba cô tiên đáp xuống chỗ xoáy nước, cởi áo để bên bờ và cùng lội ra tắm. Ba cô đều đẹp, nhưng cô út xinh nhất. Chàng chăn trâu muốn lấy cô út làm vợ, liền lẻn ra lấy bộ xiêm áo của cô rồi vào bụi ngồi. Mặt trời đứng bóng, các cô tiên sắp về cõi tiên. Cô út mất xiêm áo, ngồi trong bụi cây, cô tiên cả vỗ tay ba cái. Chiếc áo bay ra, chàng chăn trâu nằm lăn ra chết. Từ hôm ấy, khi mặt trời tròn bóng, ba cô tiên đều xuống đây tắm. Xác chàng chăn trâu thối rữa, hóa bọ, hóa giòi. Một con giòi rơi xuống sông, gặp con rùa được chàng cứu năm xưa.
Con rùa là Thủy thần, nhờ ơn cứu sống, rùa chờ dịp đáp đền. Hôm nay, biết chàng chăn trâu chết, rùa đến ngửi hơi, tìm được chàng. Rùa nhỏ ba giọt nước bọt vào thây chết. Chàng chăn trâu sống lại, khỏe mạnh hơn trước. Rùa bảo chàng:
– Ơn người, ta đã đền rồi! Giữ cây thuốc sống này bên mình, người sẽ sống mãi. Có ai chết, lấy cây thuốc chỉ vào người chết sẽ sống lại 🌿.
Nói xong, rùa biến mất. Chàng chăn trâu thấy cây thuốc trước mắt, cài vào áo. Ba cô tiên lại bay xuống. Cả ba cô vứt khăn áo trên bờ, chạy ùa xuống nước. Chàng trai không sợ chết nữa, lấy chiếc áo của cô út cắp vào nách, đứng nhìn. Ba cô thấy, chạy ùa lên bờ, vỗ tay, hóa phép. Chàng vẫn đứng trơ trơ. Hai cô chị vội vàng tranh lấy áo mặc, bay về trời. Còn cô út ở lại, làm vợ chàng chăn trâu.
Tuy lấy được vợ xinh đẹp, nhưng chàng chăn trâu vẫn sống nghèo nàn. Vợ chồng ăn ở hòa thuận. Sau một năm, hai người sinh một đứa con trai. Một hôm, chàng đuổi trâu đi chăn, vợ ở nhà trút bồ thóc ra phơi. Thấy chiếc áo tiên chồng giấu dưới đáy bồ, cô vợ đem ra ướm thử. Đi lâu, cô tiên nhớ cha mẹ, chị em và làng tiên, bay vút lên trời. Chàng về thấy nhà vắng, con khóc, bếp không có lửa, chạy vào tìm chiếc áo tiên thì đã mất. Biết vợ về trời, chàng khóc kể. Chàng bế con đi tìm vợ, không biết bao giờ mới trở lại.
Trước khi đi, chàng bế con đến thăm lại chỗ xoáy nước. Con rùa chờ chàng ở đó. Rùa cho chàng thêm hai viên thuốc, một thanh đao và dặn:
– Thuốc phải uống ngay mỗi người một viên. Thanh đao chớ để mất. Gặp tai biến, đao sẽ tự giải nguy 🗡️.
Chàng cho con uống thuốc. Đứa bé to lớn khỏe mạnh hơn cha. Chàng uống thuốc còn lại, cũng cao hơn, khỏe hơn trước. Chàng đeo đao vào lưng, cầm cây thuốc sống, đưa con đi về hướng mặt trời mọc 🌞.
Đi ba tháng, cha con chàng gặp một con rác cao như bụi tre, chân to như cột đình. Con rác bắt cha con chàng đi tìm lươn cho nó ăn. Nó bảo:
– Nếu trốn, tao sẽ cắt đầu. Tao bay đâu cũng đến, trốn đâu tao cũng tìm được!
Có cây thuốc sống, cha con chàng không sợ chết, nhưng biết không trốn khỏi đôi cánh to như mái đình của con rác, nên chịu nghe lời. Ngày ngày, cha con chàng bắt lươn cho nó ăn. Đến mùa mưa bão, nước ngập trắng đồng, không còn chỗ bắt lươn. Con rác đói, nuốt người bố vào bụng. Có cây thuốc sống, chàng không biết ngạt, biết đau, cựa quậy trong ruột con rác. Con rác đau, vùng vẫy, giẫm nát cây rậm. Cuối cùng, con rác chịu thua:
– Tao không bắt mày tìm lươn nữa! Muốn đi đâu thì đi!
– Mày không thả tao cũng chẳng cần!
Chàng cào cấu mạnh hơn. Con rác nài nỉ:
– Tao cho hai cha con mày hai cái lông của tao, rất cần cho người đi biển.
Chàng rút dao cắt đứt ruột con rác, rạch bụng chui ra, nhổ hai cái lông cánh, đưa con đi tiếp. Cha con chàng đến biển rộng mênh mông, nước xanh ngắt, sóng đập ào ào. Xung quanh vắng lặng. Cha con chàng đẵn cây to, khoét ruột làm thuyền. Người con sơn thuyền đỏ, lấy hai cái lông cắm làm buồm. Chờ đến ngày nổi gió, cha con chàng đẩy thuyền ra biển. Gió mạnh, thuyền rẻ sóng chạy băng băng. Thuyền bay bổng lên trời, bay thẳng đến động tiên. Tiên cha đang ngồi xem sách thấy thuyền lao đến, hỏi các con:
– Đứa nào xuống trần mắc nợ, để người trần lên quấy thiên cung?
Cô tiên út thú tội “Trót để nhớ thương người chăn trâu”. Tiên cha nổi giận, truyền trói cô tiên ấy lại, giục quân ra chặn không cho cha con chàng vào làng tiên.
Quân tiên đổ ra vây chặt thuyền. Chàng chưa từng thấy quân hùng tướng mạnh, run cầm cập, một tay cầm dao, một tay ôm chặt “cây sống”. Người con trai cũng chưa biết đánh chác, cầm thanh dao nhìn quanh. Bỗng có tiếng nói: “Quân nó đến gần, lật lưỡi dao lên, chúng nó sẽ đứt cổ, thủng bụng”.
Anh vững dạ, cầm chắc đao, mắt nhìn quân tiên tràn tới. Khi quân tiên cách ba bước, anh lật lưỡi dao lên. Tiên cha giục quân ra thêm, nhưng quân tiên ra bao nhiêu cũng bị lưỡi dao thần giết chết.
Hai cha con chàng đi thẳng vào thiên cung. Quân tiên sợ, trốn hết, chỉ còn cô tiên bị trói đứng đó. Chàng cởi dây. Vợ chồng, mẹ con gặp nhau, vừa mừng vừa tủi. Cô dẫn chồng con đến xin lỗi cha. Tiên cha hết phép hết quân, phải bằng lòng để cô tiên út trở về trần gian. Chàng đưa vợ con trở lại chỗ chiếc thuyền. Chiếc thuyền bay thẳng một mạch từ thiên cung về biển, rồi từ biển vào đất liền, ngược theo một con sông trở về làng cũ.
Bài viết được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau và đã qua chỉnh sửa chính tả, biên tập lại để đảm bảo nội dung rõ ràng, dễ hiểu hơn.
Đây là truyện dân gian Việt Nam, nội dung đã được biên tập lại để phù hợp với người đọc.
