Ngày xưa, trong một ngôi làng nhỏ, có hai vợ chồng hiền lành nhưng mãi vẫn chưa có con. Họ buồn bã như bầu trời ngày mưa. Hằng ngày, người vợ thắp hương cầu xin trời đất ban cho họ một đứa con. Cuối cùng, điều ước của bà cũng thành hiện thực, bà đã mang thai. Hai vợ chồng vui mừng khôn xiết, mong từng ngày được đón con chào đời. Nhưng không may, người chồng lâm bệnh rồi qua đời mà chưa kịp nhìn thấy mặt con. Người vợ buồn lắm, nhưng nghĩ đến đứa con sắp ra đời, bà lại có thêm hy vọng.
Mười ba lần trăng tròn rồi lại khuyết, đứa bé trong bụng mới đủ tháng. Nhưng thật lạ kỳ, sau một cơn đau dữ dội, người vợ không sinh ra một em bé bình thường mà lại sinh ra một… chú Cóc nhỏ! Ban đầu, bà rất sợ hãi, nhưng tình thương con đã chiến thắng. Bà chăm sóc chú Cóc từng ngày, mong chú lớn nhanh. Dần dần, chú Cóc lớn lên, trở thành một chàng Cóc khỏe mạnh, cường tráng.
Một thời gian sau, người mẹ qua đời, để lại chàng Cóc một mình trên cõi đời. Từ đó, chàng phải tự mình kiếm ăn và chăm sóc bản thân.
Ở gần làng có một ông lão giàu có tên là Khoàng Tý, ông có ba cô con gái đến tuổi lấy chồng. Rất nhiều chàng trai tài giỏi, giàu có đến xin cưới nhưng ông vẫn chưa ưng ai. Một ngày nọ, chàng Cóc cũng tìm đến nhà Khoàng Tý để xin cưới con gái ông.
Vừa nhìn thấy chàng Cóc, Khoàng Tý tức giận quát lớn:
– Con Cóc xấu xí kia, ai cho mày đến đây hỏi cưới con gái ta? Mau đi khỏi đây ngay!
Nhưng chàng Cóc vẫn bình tĩnh nói rõ mong muốn của mình. Thấy vậy, Khoàng Tý bèn ra điều kiện:
– Nếu mày có thể bắn một mũi tên xuyên qua chín con chim rồi mang về đây, ta sẽ gả con gái cho mày!
Chàng Cóc nhận lời và mang cung tên vào rừng. Đúng lúc ấy, trời nổi gió lớn, cây cối gãy đổ, chim chóc bay toán loạn. Khi đến bên một gốc cây to, chàng Cóc phát hiện chín con chim đã bị gió quật ngã. Chàng nhanh trí xâu chúng vào một mũi tên rồi mang về.
Thấy vậy, Khoàng Tý vô cùng kinh ngạc. Nhưng ông vẫn chưa muốn gả con gái cho chàng Cóc, liền nghĩ ra một thử thách khác:
– Lần này, mày phải mang đủ chín gánh củi về đây trong một lần. Nếu làm được, ta sẽ đồng ý!
Khoàng Tý tin rằng chàng Cóc nhỏ bé sẽ không thể nào làm nổi và đã sẵn sàng để đuổi chàng đi...
***
Hiểu được ý định của Khoàng Tý, nhưng chàng Cóc chẳng hề sợ hãi. Sáng sớm hôm sau, khi ông mặt trời còn chưa thức giấc, chàng đã chuẩn bị quang gánh, giả vờ vào rừng nhặt củi. Một lát sau, chàng Cóc quay về và nói với ba cô gái:
– Tôi vào rừng kiếm củi, chẳng may bị gai đâm vào đầu ngón chân cái. Đau quá nên tôi phải về nhờ ba cô nhổ giúp. Tôi sẽ biết ơn lắm!
Nghe vậy, hai cô chị bĩu môi, nhổ nước bọt vào lưng Cóc rồi bỏ đi. Chỉ có cô em út không nói gì, lặng lẽ đến giúp chàng Cóc lấy gai. Nàng cố gắng rất lâu mà gai vẫn không ra. Lúc này, chàng Cóc mới bảo:
– Cô tốt bụng lắm! Nhưng khêu như thế thì không được đâu. Phải dùng búa bổ mạnh thì gai mới chịu ra!
Cô út nghe vậy thì rất ngạc nhiên. Nàng lo chàng Cóc sẽ đau nên không dám làm. Cuối cùng, nàng đành đi nói với cha. Khoàng Tý nghe xong cũng thấy lạ, nhưng rồi hắn nghĩ: "Thế này thì Cóc chắc chắn phải chết!" Hắn liền sai người làm mang đến một chiếc búa thật to.
Nhìn thấy Khoàng Tý cầm búa hùng hổ bước tới, chàng Cóc hiểu ngay ý đồ xấu xa. Khoàng Tý chẳng nói chẳng rằng, giơ búa lên và bổ mạnh vào đầu Cóc. Nhưng chàng Cóc nhanh nhẹn tránh sang một bên và nói:
– Không! Tôi nhờ Khoàng Tý bổ vào ngón chân cái, chứ đâu phải vào đầu tôi!
Lần thứ hai rồi lần thứ ba, Khoàng Tý đều nhằm vào đầu Cóc mà bổ. Nhưng cả ba lần, chàng Cóc đều tránh được. Khoàng Tý bực bội nghĩ thầm: “Thử bổ vào ngón chân cái của nó xem sao.”
Thế là hắn bổ thật mạnh vào ngón chân cái của chàng Cóc. Bổ xong, mệt quá, mồ hôi Khoàng Tý đầm đìa, mắt hoa lên. Hắn phải ngồi phịch xuống đất thở dốc. Khi mở mắt ra, hắn ngạc nhiên thấy trước mặt mình chín gánh củi to và khô. Chàng Cóc mỉm cười bảo:
– Tôi đã mang về chín gánh củi rồi! Khoàng Tý gả con gái cho tôi đi!
Lần này, Khoàng Tý không thể chối cãi nữa. Hắn đành gọi ba cô con gái lại và hỏi:
– Đứa nào muốn làm vợ Cóc?
Hai cô chị phá lên cười nhạo, hết chê chàng Cóc xấu xí, lưng gù lại bảo Cóc có mùi hôi. Cả hai không thèm trả lời mà chỉ nhổ nước bọt vào lưng Cóc rồi bỏ đi.
Cô em út thì im lặng, không nói một lời. Thấy vậy, Khoàng Tý gắt lên:
– Thế nào? Con có muốn lấy Cóc không?
Cô gái khẽ gật đầu. Cuối cùng, Khoàng Tý đành phải chấp nhận gả con gái út cho chàng Cóc.
Lúc tiễn hai vợ chồng, Khoàng Tý ghé sát con gái và dặn:
– Ta cho con một cái chày đá và một con ngựa. Đến giữa đường, con phải ném chết Cóc rồi cưỡi ngựa quay về!
Trên đường về nhà, Cóc dắt ngựa đi trước, còn vợ cưỡi ngựa theo sau. Đi được một đoạn xa, cô út xuống ngựa, nói với chồng:
– Cha em không muốn em sống cùng chàng đâu. Nhưng chàng đừng buồn, em có cách của mình.
Nói rồi, nàng ném cái chày đá xuống vực, xuống ngựa và cùng Cóc đi bộ về nhà.
Hai vợ chồng sống trong một túp lều tranh đơn sơ. Hằng ngày, Cóc vẫn một mình lên rẫy làm việc. Vợ chàng rất thương chồng. Một ngày nọ, nàng theo chàng Cóc ra rẫy. Nhưng khi đến nơi, nàng không thấy Cóc đâu, chỉ thấy một chàng trai cao lớn, khôi ngô đang cặm cụi làm việc.
Vợ Cóc ngạc nhiên nhìn mãi, vô tình giẫm lên cành cây khô khiến nó gãy răng rắc. Chàng trai nghe tiếng động liền vội vàng chạy trốn vào bụi cây. Vợ Cóc vội chạy theo, nhưng khi đến nơi, nàng chỉ thấy một con Cóc ngồi chồm hỗm dưới gốc cây.
Nàng băn khoăn suy nghĩ: "Chàng trai kia là ai mà lại đến rẫy nhà mình làm giúp?"
***
Ngày qua tháng lại, hội lớn trong vùng đã đến. Các chàng trai, cô gái trong bản đều mặc những bộ váy áo thật đẹp và sặc sỡ để đi dự hội. Cóc thấy mình xấu xí, không muốn đi chơi với vợ. Chàng bảo vợ đi trước, còn mình đi sau. Khi vợ đi rồi, Cóc lột vỏ, biến thành một chàng trai trẻ đẹp, rồi đi đường tắt đến hội. Mọi người trong làng nhìn chàng, ai cũng trầm trồ. Khi thấy chàng đánh quay giỏi quá, mọi người vây quanh xem, con gái thì muốn chơi quay cùng chàng, con trai thì muốn đọ quay với chàng. Trong khi đó, vợ Cóc buồn lắm, đợi mãi mà chẳng thấy chồng đến.
Nàng định về nhà, nhưng khi đi qua chỗ mọi người chơi quay, nàng nhìn thấy một chàng trai quen. Nàng định lại gần hỏi thì chàng trai bỏ chạy về nhà. Mọi người đuổi theo và vào nhà thì không thấy chàng trai đâu, chỉ thấy một con Cóc nằm thở phì dưới gầm giường.
Một lần khác, có hội trong vùng, Cóc lại bảo vợ đi trước, còn mình đi sau. Lần này, khi vợ Cóc đi đến nửa đường, nàng quay lại nhà. Nàng nhìn thấy tấm da Cóc dưới gầm giường và không ngần ngại ném vào lửa. Lúc ấy, chàng Cóc ở hội cảm thấy nóng bừng, biết chuyện chẳng lành, bèn chạy về nhà. Khi vào đến nhà, chàng thấy mùi khét, lấy que khều đống lửa thì thấy tấm da đã cháy hết. Từ đó, Cóc mãi mãi trở thành người, và hai vợ chồng sống hạnh phúc bên nhau.
Sau khi mất vỏ, chàng Cóc phải làm việc vất vả. Mọi việc đều phải nhờ đến đôi tay của mình. Lúa trên nương không còn tốt như trước nữa, gạo trong nhà cũng nhanh hết. Họ phải đi đào củ mài trong rừng để ăn. Một hôm, chàng Cóc nói với vợ:
– Vợ chồng mình khổ quá rồi. Tôi không muốn nàng phải ăn củ mài mãi, phải mặc áo rách mãi. Nàng ở nhà, tôi sẽ đi buôn một chuyến xa. Chỉ một lần trăng lên tôi sẽ về!
Ngày hôm sau, chàng Cóc từ biệt vợ, ra đi với vài đồng bạc nén trong tay. Trên đường đi, chàng gặp một Xê sư. Xê sư biết Cóc là người tài giỏi, tốt bụng, nên muốn giúp chàng. Xê sư hỏi:
– Chàng trai đi đâu vậy?
Chàng Cóc lễ phép trả lời:
– Nhà con nghèo, con phải đi buôn một chuyến xa!
Xê sư nói:
– Vậy thì theo ta!
Trên đường đi, họ gặp một dòng sông, giữa dòng nước trong, hai đầu dòng lại đục ngầu. Chàng Cóc hỏi:
– Tại sao con sông lại lạ như vậy?
Xê sư trả lời:
– À, làm gì có con sông lạ như thế! Nước phải trong từ trên nguồn xuống chứ, đâu có bao giờ chỉ trong ở giữa dòng.
Tiếp tục đi, họ gặp một con chim chỉ có một chân. Chàng Cóc lại hỏi, Xê sư giải thích:
– Con chim có một chân thì không thể đi được, giống như người ta không thể đi lại dễ dàng khi chỉ có một chân.
Chàng Cóc thấy Xê sư nói rất có lý và cảm thấy rất phục. Từ đó, chàng luôn hỏi Xê sư mỗi khi gặp điều gì lạ trên đường.
***
Hai người đã đi qua rất nhiều con sông, nhiều ngọn núi. Một hôm, họ đến một bản mới. Ở đầu bản, họ thấy một cây gạo ra hoa đỏ tươi, trông rất đẹp. Nhưng lạ một điều là thân cây lại có nhiều gai xù xì. Chàng Cóc tò mò, liền hỏi Xê sư:
– Tại sao cây này lại như vậy?
Xê sư mỉm cười trả lời:
– À, không có gì đâu! Cái cây này giống như một người tốt bụng. Dù bề ngoài có vẻ xấu xí, nhưng bên trong lại không có gì xấu.
Đi thêm một quãng đường, Xê sư nói với chàng Cóc:
– Hỡi chàng trai tốt bụng! Bây giờ ta không thể đi cùng con nữa. Con hãy nhớ những điều ta đã dạy dọc đường, chúng sẽ giúp con rất nhiều đấy!
Nói xong, Xê sư đi về một hướng, còn chàng Cóc thì tiếp tục đi theo con đường trước mắt. Chàng đi qua một bản và thấy một đám người đang định làm thịt một con chó. Con chó nhìn chàng với ánh mắt buồn như muốn nói gì đó. Chàng Cóc cảm thấy thương xót, liền bỏ một đồng bạc để mua chó con. Chó thoát chết, mừng rỡ ngoe ngẩy cái đuôi cảm ơn chàng. Chàng Cóc cùng chó đi tiếp. Đến một bản khác, chàng thấy một con mèo xám bị nhốt trong giỏ, sắp bị thả xuống sông. Nghe tiếng mèo kêu thảm thiết, chàng lại bỏ một đồng bạc để cứu mèo. Cùng chó và mèo, chàng đi vào một khu rừng, nơi có nhiều người đang vây quanh một con trăn lớn. Họ sắp giết con trăn. Trăn sợ hãi, giãy giụa để thoát thân. Không ngần ngại, chàng Cóc bỏ hết số tiền còn lại để mua con trăn. Số tiền mang theo hết sạch, nhưng chàng Cóc rất vui vì đã cứu được các con vật. Cả ba con vật cùng chàng Cóc quay trở về nhà.
Trong khi đó, Khoàng Tý vẫn chờ đợi con gái về. Hắn nghĩ rằng nàng đã giết Cóc rồi, nhưng mãi vẫn không thấy con về. Khoàng Tý buồn bã, nên sang nhà Cóc tìm. Khi đến, hắn chỉ thấy vợ Cóc ở nhà một mình, liền bắt con gái về để gả cho con trai xú cà. Vợ Cóc van xin nhưng nhà vua vẫn quát:
– Ta không thích con Cóc xấu xí ấy đâu! Con phải lấy con trai xú cà. Nó có nhiều trâu, nhiều ngựa, nhiều bạc. Sao con không thích giàu có mà lại thích nghèo?
Cô gái phân trần:
– Cha ơi! Cha nhầm rồi! Chồng con không phải là Cóc đâu, mà là người!
Nghe vậy, nhà vua nổi giận:
– Con không nghe lời ta thì sao? Ta đã quyết rồi, con phải lấy con trai xú cà, đừng trái lòng ta!
***
Vợ Cóc khóc rất nhiều. Nước mắt nàng rơi đã làm ướt hết một chiếc áo, rồi đến hai chiếc áo, mà Khoàng Tý vẫn không chịu nghe lời. Tên xú cà rất muốn lấy con gái của Khoàng Tý làm vợ cho con mình, nên hắn mổ rất nhiều lợn, gà, chuẩn bị nhiều rượu, thuốc mời mọi người giàu có trong vùng đến dự lễ cưới. Hắn muốn lễ cưới của con trai mình phải thật to lớn, rộn ràng nhất vùng.
Khi mọi người đang ăn uống vui vẻ thì đột nhiên có tiếng đập cửa thình thịch. Cửa bật mở, và chàng Cóc lừng lững bước vào. Mọi người trong nhà vừa ngạc nhiên vừa tức giận, nhưng vẫn phải mời chàng Cóc ngồi ăn. Khi mời rượu, chủ nhà rót cho mọi người một lượt, nhưng lại bỏ qua chàng Cóc. Chàng Cóc giận lắm, nhớ lời Xê sư đã dặn trên đường, chàng nói:
– Nước đục phải đục từ trên nguồn xuống, sao chỉ đục giữa dòng được?
Mọi người chẳng biết nói gì, đành phải rót rượu mời chàng Cóc. Khi lấy đũa để ăn, chàng Cóc chỉ thấy một chiếc đũa. Chàng cố gắng kìm lại và nói lớn:
– Chim chỉ có một chân sao đi được, người cũng thế, sao chỉ có một chiếc đũa để ăn?
Lần này, mọi người lại chịu thua chàng. Đúng lúc đó, vợ chàng Cóc từ trong nhà bước ra. Đầu nàng đội chiếc khăn thêu màu sắc sặc sỡ, mặc bộ quần áo mới rất đẹp, trông như một bông hoa mới nở. Chàng Cóc thấy vậy liền hỏi:
– Nàng ở nhà có chuyện gì không vui sao?
Vợ Cóc vừa khóc vừa kể lại cho chàng nghe mọi chuyện. Chàng Cóc nghe xong mới hiểu rõ tất cả sự xấu bụng của Khoàng Tý. Chàng an ủi vợ:
– Thôi, nàng đừng khóc nữa. Tôi đã mua chó và mèo về rồi. Nàng mang chúng vào nhà đi. Còn tôi phải ra đầu làng đón con trăn về.
Khi chàng Cóc đến nơi đã buộc con trăn thì thấy rất lạ, xung quanh không có con trăn nào, chỉ có một cô gái đẹp đang mỉm cười. Chàng Cóc ngạc nhiên hỏi:
– Này cô gái đẹp, cô có thấy con trăn của tôi đâu không?
Cô gái mỉm cười đáp:
– Con trăn của chàng chính là em đây!
Chàng Cóc rất ngạc nhiên. Chàng mở mắt to nhìn cô gái. Thấy vậy, cô gái tiếp lời:
– Em là con gái thứ sáu, con gái út của Be dòng đấy. Hôm trước trời đẹp, em lên chơi trên trần gian, không may gặp đoàn đi săn, họ bắt em định thịt. Nếu không có chàng cứu, em đã không thể nói chuyện được nữa! Em biết ơn chàng lắm. Bây giờ chàng đến nhà em chơi đi, đường rất dễ đi!
***
Chàng Cóc rất yêu vợ và muốn ở nhà với nàng, nhưng cũng muốn biết nhà của Be dòng như thế nào nên đã đồng ý đi theo cô gái. Họ đến một hồ nước rộng và trong xanh. Cô gái chỉ tay xuống mặt nước và nói:
– Nhà cha em ở dưới này! Giờ chàng nhắm mắt lại và nắm chặt lấy thắt lưng em. Khi nào em bảo mở mắt thì chàng mới được mở.
Cô gái còn dặn thêm:
– Khi xuống đó, cha mẹ em sẽ cảm ơn chàng đã cứu em. Nhưng chàng đừng lấy vàng bạc mà hãy xin chiếc đuôi cá vàng treo giữa nhà. Nó sẽ giúp chàng ước gì được nấy.
Chàng Cóc làm theo lời cô gái, nhắm mắt lại và nắm chặt lấy thắt lưng cô. Khi mở mắt ra, chàng thấy mình đang ở trong một ngôi nhà lớn với nhiều lợn gà, vàng bạc. Cô gái kể lại câu chuyện cho cha mình nghe. Be dòng rất vui và mời chàng Cóc ăn những món ngon từ thủy cung. Sau đó, cô gái dẫn chàng đi tham quan những cảnh đẹp trong nhà.
Sống một thời gian, chàng Cóc nhớ vợ nên xin Be dòng trở lại cõi trần. Be dòng hiểu không thể giữ chàng lại, liền nói:
– Hỡi chàng trai tốt bụng, chúng tôi không biết làm sao để đền ơn chàng đã cứu con tôi. Chàng muốn gì, ta sẽ tạ ơn!
Chàng Cóc nhìn quanh và thưa:
– Tôi chỉ muốn chiếc đuôi cá vàng kia.
Be dòng đồng ý và đưa chiếc đuôi cá vàng cho chàng. Cả nhà cùng ra tiễn chàng lên bờ, chúc chàng hạnh phúc và ước gì được nấy.
Chàng Cóc nhắm mắt lại và nhờ cô gái xinh đẹp đưa lên bờ. Về nhà, chàng làm theo lời cô gái, tự tay đóng một chiếc bàn nhỏ xinh. Khi xong, chàng gọi vợ đến và quét đuôi cá vàng ba lần lên mặt bàn. Một mâm cơm ngon, đầy rượu và thịt hiện ra. Hai vợ chồng cùng ăn uống vui vẻ. Sau đó, chàng lại quét ba lần nữa lên bàn, lập tức một ngôi nhà vàng óng ánh cùng trâu bò, lợn gà hiện ra. Từ đó, cuộc sống của vợ chồng Cóc trở nên rất sung sướng và hạnh phúc.
Còn Khoàng Tý, sau khi bữa tiệc cưới tan, nghe người ta kể lại chuyện lạ là vợ chàng Cóc không chịu về làm vợ con của nhà xú cà. Hơn nữa, chàng Cóc còn xây một ngôi nhà vàng rất đẹp. Khoàng Tý không tin, đến tận nơi xem thì thấy đúng như vậy. Hắn về kể lại cho vợ và hai cô con gái, nhưng họ không tin. Vợ Khoàng Tý quyết định đến xem thử. Khi đến nhà con gái, mụ thấy vợ chồng chàng Cóc sống rất hạnh phúc trong một ngôi nhà vàng lộng lẫy. Vợ chồng Cóc ra tận cổng đón mụ. Mụ được ăn những món ngon lạ và thấy những của cải quý giá trong nhà. Lòng tham nổi lên, mụ hỏi vợ chồng Cóc:
– Sao các con lại có được những của hiếm này?
Chàng Cóc kể lại mọi chuyện cho mụ nghe. Biết được bí mật, mụ vội vã về nhà. Mụ chạy nhanh như gió, như có ma đuổi theo sau lưng. Về đến nhà, mụ liền kể lại cho chồng. Khoàng Tý không tin, liền sai hai cô con gái lớn đi đến nhà vợ chồng Cóc. Khi các cô chị về, họ đều nói đúng như lời mẹ. Khoàng Tý vẫn không tin, quyết định tự mình đi xem. Sáng hôm sau, hắn đến nhà vợ chồng con gái út. Khi về, hắn phát hiện hai cô con gái lớn của mình đã chết. Câu chuyện kể rằng, hai cô chị vì muốn cướp chồng của em gái, đã tìm cách hại em. Cô cả thấy cô thứ hai tìm cách hại em, nên đẩy cô út xuống sông và định vào rừng hái lá ngón để giết em. Nhưng khi vào rừng, cô ta bị một con rắn độc cắn chết.
***
Lòng vợ chồng Khoàng Tý rất buồn vì một lúc mất hai đứa con. Nhưng bụng nó vẫn không muốn bỏ chiếc đuôi cá bằng vàng của vợ chồng Cóc. Khoàng Tý mở kho lấy vàng rồi truyền lệnh cho thợ đánh ngày đêm bằng một chiếc đuôi cá y như chiếc đuôi cá thần của chàng Cóc. Đuôi cá được làm xong, Khoàng Tý hí hửng mang sang nhà chàng Cóc.
Cũng như lần trước, hai vợ chồng Cóc đón tiếp cha thật chu đáo. Họ không thể ngờ được mưu gian của Khoàng Tý. Lừa lúc vợ chồng Cóc đi ngủ, Khoàng Tý bèn đánh tráo đuôi cá thần. Sáng hôm sau, hắn giả vờ buồn bã chào vợ chồng Cóc rồi ra về.
Từ ngày cướp được đuôi cá vàng, Khoàng Tý đã giàu càng giàu thêm. Suốt ngày, Khoàng Tý ăn uống no say, hết ở nhà vàng này lại sang ở nhà vàng khác. Hắn bắt đuôi cá làm việc liên tục, làm ra bao nhiêu của cải cho hắn.
Còn vợ chồng chàng Cóc, từ khi mất đuôi cá thần, thì trở lại nghèo đói như xưa. Họ làm việc suốt ngày mà bụng vẫn không đủ no, áo mặc vẫn bị rách. Một hôm, chàng Cóc bàn với vợ:
– Mình nhịn đói lâu rồi, trong nhà lại chẳng còn cái gì bán được. Hay ta mang chó, mèo đi đổi lấy gạo ăn vậy.
Nghe thấy chủ bàn thế, chó và mèo buồn lắm. Chúng không muốn xa hai vợ chồng người chủ tốt bụng nên năn nỉ xin chàng Cóc cho được sống và hứa đi lấy đuôi cá vàng thần về cho chàng.
Hai con rủ nhau đi. Chúng chạy suốt ngày, suốt đêm không nghỉ. Tới nhà Khoàng Tý, mèo bảo chó:
– Anh chó ơi! Anh ở đây rình bắt lấy con chuột chúa nhé! Tôi sẽ vào xua nó ra. Khoàng Tý để đuôi cá thần trong hòm, ta phải bắt chuột cắn thủng hòm mới lấy được.
Chó gật đầu đồng ý. Nó nấp một chỗ kín để rình. Chỉ sau một lần nguẩy đuôi, chó đã thấy đàn chuột nhốn nháo chạy quàng chạy xiên ra ngoài. Chó nhảy xổ tới ngoạm lấy con chuột chúa. Mèo nhanh chân lẹ làng nhảy đến túm lấy chú chuột đang run lẩy bẩy mà bảo:
– Mày muốn sống thì hãy đi gọi cả họ nhà mày đến đây để vào khoét bằng được cái hòm quý trong buồng Khoàng Tý.
Chuột run sợ nhận lời. Chỉ một lát sau, bao nhiêu chuột to, chuột nhỏ, chuột đực, chuột cái kéo về lúc nhúc trước mặt chó và mèo. Mèo bảo con chuột chúa:
– Chúng mày hãy vào cắn thủng hòm của Khoàng Tý rồi lấy chiếc đuôi cá bằng vàng ra đây cho tao thì sẽ được tha chết!
Chuột chúa vội vã vâng lời và nhảy đi trước. Theo sau nó là những chú chuột cường cháng nhanh chân nhất. Lúc ấy, Khoàng Tý đang cùng vợ ăn cơm trong nhà nghe thấy tiếng chuột cắn, liền bảo vợ:
– Bà vào đuổi chuột đi, kẻo nó cắn thủng chiếc hòm đựng đuôi cá vàng mất.
Ngay lúc đó, mèo đứng ở góc nhà kêu lớn “meo meo!” làm cho vợ Khoàng Tý yên lòng bảo chồng:
– Sợ gì, đã có mèo rồi!
Chuột thay nhau hì hục khoét hòm. Chẳng mấy chốc hòm thủng, họ hàng nhà chuột khéo léo lôi đuôi cá vàng ra ngoài. Mèo ngoạm ngay lấy đuôi cá thần, tha chết cho họ hàng nhà chuột rồi nhẹ nhàng chạy ra cửa sau ra đường.
***
Giữa lúc hai vợ chồng chàng Cóc đang than thở về người cha độc ác và thân phận nghèo đói của mình thì nghe thấy tiếng chó sủa ngoài bìa rừng. Biết là mèo và chó đã trở về, chàng Cóc vội ra đón. Mèo mừng rỡ trao đuôi cá thần cho chủ.
Chàng Cóc cám ơn hai con vật tốt bụng rồi lấy đuôi cá vàng ra quét đi quét lại vài lần trên mặt bàn. Lập tức, bao nhiêu thức ăn ngon hiện ra, rồi cả nhà cao cửa rộng, trâu ngựa béo khỏe cũng hiện ra. Từ đó, hai vợ chồng chàng Cóc lại sống một cuộc sống no đủ sung sướng bên cạnh chó và mèo.
Còn vợ chồng Khoàng Tý sáng ra thấy đói định mở hòm lấy đuôi cá vàng thì chẳng thấy đâu. Chúng tiếc ngẩn tiếc ngơ đến đứt ruột mà chết.
Bài viết được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau và đã qua chỉnh sửa chính tả, biên tập lại để đảm bảo nội dung rõ ràng, dễ hiểu hơn.
Đây là truyện dân gian Việt Nam, nội dung đã được biên tập lại để phù hợp với người đọc.
