Ở làng Tiên Châu, nay thuộc tỉnh Hưng Yên, có một anh học trò họ Lê. Anh cao to, ăn khỏe như hổ, nên được gọi là Như Hổ. Cha mẹ anh nghèo nhưng cố gắng nuôi con ăn học. Khi Như Hổ biết làm văn, mỗi bữa anh được ăn một nồi bảy cơm. Nhưng nửa năm sau, trong nhà hết gạo, phải cho anh đi ở gửi rể. Nhà ông nhạc Hổ giàu ở làng Thiện Phiến. Khi Hổ đến, cha vợ cho anh ăn mỗi bữa một nồi năm, nhưng Hổ vẫn không chịu học hành gì cả. Một hôm, ông nhạc hỏi cha Hổ: “Ông bảo con ông chăm học sao khi đến nhà tôi, chẳng thấy nó học?” Cha Hổ hỏi lại: “Mỗi bữa ông cho cháu ăn bao nhiêu?”
- “Một nồi năm.”
- “Thế thì cháu không học là phải. Nhà tôi dù nghèo cũng phải cho cháu ăn một nồi bảy.”
Từ đó, cha vợ thổi cho Hổ mỗi bữa một nồi bảy, mới thấy Hổ học được một hai tiếng. Mẹ vợ thấy vậy không bằng lòng, phàn nàn với chồng:
- “Lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống, ông chọn phải đồ ăn hại, chẳng làm nên tích sự gì cả.” Chồng đáp:
- “Nó ăn hơn người chắc có tài hơn người. Đừng lo!”
- “Nếu thế thì thử bảo nó vỡ mấy mẫu ruộng hoang xem có làm nổi không.”
Cha vợ liền bảo Hổ vỡ ruộng giúp. Hổ nhận lời ngay, nói rằng: “Được, ngày mai cứ nấu nhiều cơm cho ăn, con sẽ làm chu tất.” Qua ngày mai, ăn xong, Hổ cầm dao lớn ra đầu làng ngồi dưới gốc đa, rồi thiu thiu ngủ. Đến khi mẹ vợ đi chợ về, thấy Hổ vẫn ngáy dưới bóng cây, bà tất tả chạy về bảo chồng:
- “Ông ra mà xem, nó đang vỡ ruộng dưới gốc đa kia kìa. Thật là đồ ăn hại!”
Không ngờ khi mẹ vợ gặp Hổ, chính là lúc Hổ sắp tỉnh giấc. Hổ vươn vai, cầm dao xuống ruộng, chỉ trong một buổi phát luôn ba mẫu cỏ. Hổ phát nhanh đến nỗi cá chạy không kịp, chết trôi đầy đồng, bắt không xuể. Khi cha mẹ vợ ra thăm, ruộng cỏ đã phát xong lại thêm mấy thúng cá. Họ mới biết chàng rể có tài, tấm tắc khen ngợi.
Khi lúa chiêm chín, mẹ vợ bảo Hổ đi mượn hai mươi công gặt. Hổ bỏ đi chơi một lúc rất lâu rồi về nói không mượn được ai cả. Lúc đó nhà đã thổi xong nồi ba mươi cơm, đợi thợ gặt đến ăn. Hổ bảo: “Họ không chịu đến gặt, con xin giúp thầy mẹ.” Hổ ngồi một mình ăn hết bung cơm lớn. Thấy mẹ vợ không bằng lòng, Hổ thưa: “Mấy mẫu lúa mẹ cứ để con gặt và gánh, chỉ trong một ngày là xong.” Nói đoạn, Hổ cầm dao chặt tre chẻ lạt mang đi. Hổ gặt nửa ngày xong hai mẫu lúa, bó thành bốn năm gánh lớn tướng quảy về. Chập tối là xong tất. Mẹ vợ mến phục con rể, cho Hổ ăn đầy đủ để chàng yên tâm học tập. Hổ học đến đâu nhớ đến đấy, không lâu sau thi đỗ ông nghè.
Trong thời gian đi thi, Hổ kết bạn với Nguyễn Thanh, nổi tiếng ăn khỏe ở xứ Thanh. Khi chia tay, bạn mời Hổ đến chơi nhà. Hổ hỏi: “Nhà bác có đủ cho tôi ăn một tháng không?” Nguyễn Thanh trả lời: “Đừng lo, cứ đến chơi, thế nào cũng đủ.” Ít lâu sau, Hổ cùng người đầy tớ đến chơi nhà Nguyễn Thanh. Khi đến, ông Thanh đi vắng. Hổ bảo vợ bạn: “Ông nhà ta có hẹn tôi đến chơi. Tôi có việc qua đây, thầy tớ độ 30 người, nhờ biện cho một bữa.” Vợ ông Thanh lập tức thổi nồi 50 cơm và mổ con lợn to, dọn thành sáu mâm cỗ bưng lên. Trước mặt người vợ, Hổ sai người hầu làm bộ lăng xăng gọi tất cả thầy tớ vào ăn, nhưng cuối cùng chỉ một thầy một tớ ăn hết mâm nọ đến mâm kia. Xong đâu đó, Hổ cáo từ lui về. Hôm sau, ông Thanh về nhà, nghe vợ kể, ông Thanh nói: “Thôi đích là Lê Như Hổ rồi!”
Năm sau, ông Thanh tìm đến chơi nhà Hổ. Hổ sai mổ hai con lợn và làm bốn mâm xôi đãi khách. Người nhà bưng cho chủ và khách mỗi người một con lợn và một mâm xôi. Ông Thanh chỉ ăn hết góc con lợn và góc mâm xôi. Còn Hổ ăn hết phần cỗ của mình rồi ăn sang mâm của bạn. Nguyễn Thanh cả sợ nói: “Sức ăn của bác như hổ. Cơ nghiệp nhà tôi già lắm cũng chỉ thết quan bác được mươi bữa thôi!”
Về sau, Lê Như Hổ làm quan to. Một lần, vâng mệnh vua đi sứ Trung Quốc, Hổ đưa theo người hàng thịt có tài biện bác. Khi sứ bộ đến kinh đô, vua Trung Quốc nghe tiếng sứ giả nước Nam ăn khỏe, sai dọn yến thử. Vua sai dọn 18 mâm cỗ đặt lên 18 tầng cao. Ở tầng 18, vua sai đầu bếp giỏi lấy đầu cá làm thành đầu người để dọa sứ giả. Hổ ăn hết cỗ tầng dưới rồi trèo lên ăn cỗ tầng trên, liên tiếp không nghỉ. Ăn đến tầng 18, thấy đầu người, nhìn biết là đầu cá, Hổ liền cầm đũa móc mắt giơ lên, bảo người hầu: “Ta chưa biết mùi thịt người, nay được hoàng đế cho ăn đầu người phương Bắc thật quý. Hãy đem dao lại đây cho ta.” Mọi người bịt mắt không dám nhìn. Vua kính phục nhưng cho câu nói của Hổ xúc phạm, sai người hầu mang đầu đi, lấy sơn gắn mắt Hổ lại, giữ riêng ở một nơi.
Ba hôm sau, vua sai dắt Hổ đi khắp hoàng thành rồi trở về chỗ ăn yến cũ, hỏi: “Chỗ này là chỗ nào?” Hổ đáp: “Đây là chỗ tôi ngồi ăn yến hôm nọ.” Vua khen là người có tài, tha cho Hổ không phải gắn mắt nữa. Bấy giờ ở Trung Quốc hạn hán ba bốn tháng không mưa. Nhân có sứ giả các nước đến chầu, vua hạ chiếu cho sứ thần làm lễ cầu đảo. Ai cầu được mưa sẽ được phong tước và trọng thưởng. Hổ nhờ người hàng thịt xem tượng trời biết lâu mới mưa, tâu vua: “Nước chúng tôi bé, xin để sứ giả các nước lớn cầu đảo trước.” Vua y theo. Sứ giả các nước làm lễ đều không kết quả.
Đến lượt sứ giả Việt Nam, Hổ tâu vua rằng: “Trong sứ bộ của chúng tôi có người có phép hô phong hoán vũ. Nếu bệ hạ muốn dùng, xin cho gọi vào”. Vua lập tức cho đi gọi. Hổ đưa người hàng thịt đến gặp vua. Người hàng thịt thấy trời chưa có dấu hiệu gì sắp mưa nên tâu vua: “Xin bệ hạ cho xây đài cao 10 trượng, trên đó sắm đủ lễ vật cần thiết. Thần sẽ chọn ngày tốt, trai giới lên đàn rồi gọi mưa đến”. Công việc kéo dài mãi đến khi rễ si và cỏ gà đâm nõn trắng, họ mới tâu vua xin làm lễ. Cúng ngày hôm trước, hôm sau trời liền đổ mưa suốt hai đêm ngày. Người Trung Quốc từ vua đến dân đều mừng rỡ, khen sứ giả Việt Nam chân thành cảm động được trời đất. Vua Trung Quốc phong người hàng thịt làm “Lưỡng quốc quốc sư”, còn Hổ phong làm “Lưỡng quốc thượng thư”. Thấy Hổ có tài, vua Trung Quốc lưu lại bắt dạy hoàng tử. Hổ muốn về nhưng không thể chối từ, bất đắc dĩ ở lại dạy học. Theo phép dạy của Hổ, “trước học lễ, sau học văn”. Hễ hoàng tử hơi lỗi là Hổ cầm roi vụt ngay vào đít. Hoàng hậu thương con hay bị đòn, xin vua chọn thầy khác. Vì thế Hổ được về nước. Khi Hổ về, vua Việt Nam thấy họ có công lao, phong thưởng rất hậu. Khi Hổ chết, vua Trung Quốc sai sứ điếu và ban áo quan bằng đồng.
Bài viết được sưu tầm từ nhiều nguồn khác nhau và đã qua chỉnh sửa chính tả, biên tập lại để đảm bảo nội dung rõ ràng, dễ hiểu hơn.
Đây là truyện dân gian Việt Nam, nội dung đã được biên tập lại để phù hợp với người đọc.
